Ik betaal mijn lidgeld van het ziekenfonds niet, en dan?

Een ziekenfonds of mutualiteit staat in voor een (gedeeltelijke) terugbetaling van de medische kosten die u heeft. Het gaat dan bijvoorbeeld om bezoeken aan de huisarts of tandarts, raadplegingen bij een specialist of opnames in een ziekenhuis.

Wettelijke terugbetaling en voordelen

De terugbetalingen kunnen we opsplitsen in twee delen. Het eerste deel is de wettelijke terugbetaling. Ze is bij alle ziekenfondsen dezelfde. Zij krijgen hiervoor geld uit de sociale zekerheid. Om deze terugbetalingen te krijgen, moet u in orde zijn met de sociale bijdragen. Voor werknemers worden de sociale bijdragen verplicht ingehouden en doorgestort door de werkgever. Zelfstandigen moeten er zelf voor zorgen.

Het tweede deel zijn de tegemoetkomingen die mutualiteiten bieden bovenop de wettelijke terugbetaling. Die hangen af per ziekenfonds en worden betaald uit de lidgelden die de mutualiteiten bij hun leden innen. Mutualiteiten die hoog lidgeld vragen, kunnen dus meer en hogere extra tussenkomsten bieden.

Wie niet geïnteresseerd is in die bijkomende terugbetalingen, kan aansluiten bij de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (HZIV), een overheidsinstelling. U moet dan geen lidgeld betalen en ontvangt alleen de wettelijk geregelde tussenkomsten.

Toch wettelijke tussenkomst bij wanbetaling

Als u bij een ziekenfonds aansluit en uw lidgeld niet betaalt, dan moet dat ziekenfonds toch uw wettelijk geregelde uitkeringen verstrekken, maar niet de aanvullende. Dus net zoals u bij de HZIV zou aangesloten zijn. Maar waarom zou u dan nog lidgeld betalen als u de bijkomende voordelen van het ziekenfonds niet interessant vindt? Misschien omdat het kan veranderen. Veronderstel dat u kinderen hebt die “op uw ziekenboekje zijn ingeschreven”. Mogelijk zijn de voordelen voor hen wel interessant. Een mutualiteit kiezen is bovendien een vrije keuze. U kiest zelf bij welke u aansluit.

Wachttijd van twee jaar

Sinds 2022 is er een bijkomende reden. Wie twee jaar lang zijn bijdragen niet betaalt, moet bij het hervatten van de betaling van het lidgeld soms een wachttermijn van twee jaar doorlopen. Pas na een wachttijd van twee jaar kan die persoon terug genieten van de aanvullende voordelen of aanspraak maken op een tandverzekering of hospitalisatieverzekering. Wie zijn lidgeld minder dan 24 maanden niet heeft betaald, kan zijn betalingen doen en meteen zijn voordelen hernemen.

Veranderen van ziekenfonds om uw wanbetaling te ontlopen, heeft geen nut. De ziekenfondsen geven namelijk de gegevens aan elkaar door. Als u een wachttijd doorloopt, krijgt u gedurende deze periode dus enkel de minimale wettelijke terugbetalingen. Ziekenfondsen kunnen door deze regeling hun leden niet vervolgen om het lidgeld op te eisen door bijvoorbeeld een deurwaarder.

Deze regeling kan in het bijzonder mensen treffen die omwille van financiële moeilijkheden hun lidgeld niet (kunnen) betalen. Armoedeorganisaties kloegen deze regel dan ook aan.