Waarom CM het grootste ziekenfonds blijft

3 oktober 2023

Met 4,5 miljoen leden is CM veruit het grootste ziekenfonds van het land. Aan die hegemonie lijkt bovendien niet snel een einde te zullen komen. Hoe komt dat? En is het verdiend?

Het aantal leden van de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten brokkelde vorig jaar licht af. Van 4,590 miljoen leden zakte het naar 4,585 miljoen leden, blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering.

Maar daarmee is het ziekenfonds van christelijke huize nog steeds afgetekend marktleider in ons land. De socialistische ziekenfondsen telden eind vorig jaar 3,283 miljoen leden, de onafhankelijke mutualiteiten kwamen aan 2,260 miljoen, de neutrale mutualiteiten aan 588.000, de liberale aan 541.000 en de ziekenkas van de spoorwegen aan 98.500. Wie niet voor een aansluiting bij een specifiek ziekenfonds koos, kon zich aansluiten bij de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering van de overheid. Zowat 136.000 mensen deden dat ook.

Lange geschiedenis

De christelijke mutualiteiten hebben ook een lange geschiedenis. Zij wortelt in de eerste helft van de 19de eeuw met de oprichting van ‘maatschappijen van onderlinge bijstand’, waarin leden van een beroepsgroep zich ertoe verbonden om voor minder fortuinlijke collega’s en hun gezinsleden te zorgen bij ziekte en tegenslag.

Tegen het einde van de 19de eeuw kende ons land al meer dan 500 erkende maatschappijen van onderlinge bijstand. Aanvankelijk waren die pluralistisch, maar met de opkomst van het socialisme veranderde dat en zette de christelijke zuil zich af tegen de nieuwe beweging door zich scherper te profileren. Dat mondde in 1906 uit in de oprichting van de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten, die een aantal lokale ziekenfondsen overkoepelde.

De groei van de diverse ziekenfondsen, waaronder de christelijke, verliep in stappen. De verplichte aansluiting van werknemers bij een mutualiteit in 1945 was er zo een. De uitbreiding van de verplichting tot zelfstandigen in 1963 eveneens.

Dat de christelijke mutualiteiten daarbij sterk scoorden, had te maken met de dominantie van de christelijke zuil en de invloed van de clerus. Bovendien tekenden ze een fijnmazig netwerk van dienstverlening met een sterke lokale verankering.

Ondanks de ontkerkelijking en de verdwenen impact van de clerus blijven de christelijke mutualiteiten dominant in ons land. Dat komt omdat weinig consumenten veranderen van ziekenfonds. Een bevraging van Partena Ziekenfonds, dat vorig jaar opging in Helan, leert dat liefst 72% van de bevraagden nog nooit overstapte naar een andere mutualiteit. En wie dat wel deed, deed dat in 91% van de gevallen bovendien maar één keer. Het gros van de Vlamingen blijft uit gewoonte bij het ziekenfonds van zijn ouders of partner.

Sterk omringd

Bovendien blijft de CM genieten van zijn banden met sociale organisaties als ACV, KWB, Femma, Pasar en Okra. Voorts heeft het met Samana een organisatie in huis die zich bekommert om het lot van zieken en biedt het met Kazou voordelige jongerenvakanties aan. En het heeft een heel netwerk van tuiszorgwinkels en apotheken, al staat dit nu wel te koop nadat het in drie jaar een verlies van 37,6 miljoen euro boekte.

Aanvullende diensten

Verdient CM die positie nog? In de eerste plaats bieden alle ziekenfondsen in ons land dezelfde basisdiensten aan. Ze staan in voor de uitvoering van de verplichte ziekteverzekering. Het maakt daarbij niet uit bij welk ziekenfonds iemand is aangesloten om een deel van zijn dokterskosten terugbetaald te krijgen. Die terugbetalingen zijn overal dezelfde.

Anders is het met de aanvullende dienstverlening. Met het lidgeld dat de ziekenfondsen innen, kunnen ze extra tegemoetkomingen doen. Elk ziekenfonds maakt hiervoor een eigen keuze. Vaak gaat het om een hele waslijst aan bijkomende voordelen. Zo kunnen leden van de CM onder meer eenmaal per jaar gratis een gezondheidsconsulent consulteren, krijgen kinderen tot 50 euro en volwassenen tot 40 euro terug voor een nieuwe bril en ontvangen ze een premie van 130 euro per ouder of een geschenkkaart van 180 euro voor Dreambaby of Dreamland bij de verwelkoming van een kindje. Ook biedt CM aan haar leden een eigen hospitalisatiepolis aan.

Tip: Het volledige overzicht van wat de ziekenfondsen hun leden bieden, kunt u hier vinden.

Lidgeld

Tegenover die aanvullende dienstverlening staat wel een kostprijs. Leden van de CM betalen jaarlijks 113,16 euro aan lidgeld. Wie het goedkoper wil, kan onder meer terecht bij Solidaris Brabant (86,40 euro) of Solidaris Vlaanderen (97,20 euro). Aansluiten bij de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering is zelfs gratis, maar hier geniet u geen extra tegemoetkomingen.

Wil u overstappen naar CM of naar een ander ziekenfonds, dan kan dat op elk moment. Het volstaat dat u contact neemt met het fonds van uw voorkeur, dat de operatie zelf regelt. De overstap zelf gebeurt op 1 januari, 1 april, 1 juli of 1 oktober. Je moet wel minstens een jaar klant zijn geweest bij je huidige ziekenfonds je mag geen openstaande facturen bij dat fonds hebben.